تاثیر کافئین بر مورفولوژی جنین و سیستم تولید مثل در رت

سابقه و هدف: با توجه به مصرف گسترده ترکیبات گزانتینی به عنوان عامل طعم آور در انواع خوردنی ها، آشامیدنی ها و نیز کاربرد آن ها در مصارف دارویی، اثر این ترکیبات بر سیستم های مختلف بدن مورد توجه محققین بوده است اما از آنجایی که تحقیقات چندانی در رابطه با اثرات کافئین بر سیستم اندوکرین و تولید مثل به عمل نیامده، در این تحقیق اثرات جانبی و تراتوژنیک حاصل از کافئین بر سیستم تولید مثل رت های بالغ و در دوران بارداری بر روی مورفولوژی جنین طی سال 1371 بررسی گردید. مواد و روش ها: تحقیق به روش تجربی (experimental) بر روی تعداد 28 راس از موش های رت ماده بالغ از نژاد wistar با وزن 240-200 گرم و در سه گروه شاهد، شم و تجربی صورت پذیرفت. تزریق درون صفاقی کافئین (60mg/kg) به موش های ماده بالغ براساس میزان ld50 با (185mg/kg) و برای نشان دادن اثرات سمی کافئین آزمایش ها بر روی نمونه های خونی و سیستم تولید مثلی به عمل آمد، هم چنین در جنین ها وزن و اندازه فرق سری-نشیمنگاهی (c-r) و نقایص رشد و نموی بررسی شد و یافته ها با آمار anova مورد قضاوت آماری قرار گرفت. یافته ها: مطالعات بافت شناسی نشان داد که تیمار مزمن کافئین کاهش اندازه تخمدان، آترزی فولیکول ها، افزایش اندازه جسم زرد و تمایل تخمدان به لوتئینی گردیدن را در پی دارد. به علاوه، تجویز دوز واحد کافئین در زمان حاملگی موجب اختلال در تکامل جنین ها در چندین جنبه شد، از جمله کاهش در مقدار اندازه فرق سری-نشیمنگاهی (c-r)، عقب افتادگی در تکوین اندام های حرکتی و بیرون زدگی مغزها مشاهده گردید. نتیجه گیری: کافئین با اثرات سمی خود سبب تغییرات بافتی در دستگاه تولید مثل رت ماده بالغ و نیز رشد نمو جنین می گردد، از این رو می توان تحقیقاتی در زمینه اثرات کافئین برای جلوگیری از بارداری را توصیه نمود و همچنین تحقیقات روی نقش مصرف کافئین در مادران باردار بر سلامت جنین و سیستم تولید مثل آنان را نیز پیشنهاد می نماید.